
فرایند های برنامه تدبیر
همانطور که میدانید در مقالات قبلی مدرسه فایل به تدوین برنامه عملیاتی سالانه مدرسه ، ملاک ها و فعالیت های فرآیند برنامه ریزی برنامه طرح تدبیر و گام های پنجگانه تدوین برنامه عملیاتی سالانه طرح تدبیر پرداختیم در این مقاله قصد داریم به فرایندهای مهم و تأثیرگذار در بهبود عملکرد مدارس برنامه تدبیر بپردازیم.
مأموریت و وظایف مدارس در تحقق اهداف آموزشوپرورش بر اساس فرآیندهای مشخصی انجام می گیرد. البته تقسیمبندیهای مختلفی از این فرآیندها به عمل آمده که بیشتر ، میزان تأکید نسبت به بعضی از آنهاست. آنچه دراین برنامه مورد نظر میباشد، مجموعه فرآیندهایی است که مدارس باانجام آنها زمینههای آموزش و یادگیری را برای دانشآموزان فراهم مینمایند.
توسعه طراحی آموزشی در فرایند تدریس معلمان ، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی ،اجرای طرحهای آموزشی درکلاس،بهکارگیری روشهای فعال وخلاق درتدریس، مدیریت کلاس، تولید کارافزاهای آموزشی، جلسات گروههای درسی/پایه، فعالیتهای مکمل(پروژههای علمی، بیان قصه، و…)
جدول ملاک ها و فعالیت های فرایند آموزش و یادگیری
فرایند | ملاک | فعالیت ها |
آموزش و یادگیری |
۱-توانمندسازی نیروی | ۱- تقویت فعالیت های پژوهشی نظیر:درس پژوهی،اقدام پژوهی و… با مشارکت کارکنان |
۲-افزایشاطلاعات ،دانش ومهارت های شغلی معلمان و مربیان نظیر تشکیل کارگاه های آموزشیدرون مدرسه ای و… | ||
۳-شرکت کارکنان در کارگاه های آموزشی منطقه ای | ||
۴– اطلاعرسانی دستاوردهای مطالعات پژوهشی به کارکنان (تراکت،پنفلید، سایتو..) | ||
۵-و… مدرسه فایل | ||
۲-مشارکت دانش آموزان در انجام پروژه های | ۱- ارتقای سطح کیفی فعالیت های یادگیری دانش آموزان | |
۲- تأمین تجهیزات آموزشی متناسبپروژه ها علمی | ||
۳- هدایت وراهبری فعالیت های علمی دانش آموزان | ||
۴-و… مدرسه فایل | ||
۳- استفاده از ظرفیت های محیط های یادگیری | ۱-مشارکت معلمان در برگزاری اردو و بازدیدازمراکز علمی، تحقیقاتی ومدارس موفق | |
۲-برگزاریاردوهای علمی و مرتبط با دروس براساس ضوابط | ||
۳-طراحیو ارائه تکالیف عملکردی متناسب با نیاز دانش آموزان در ایام تعطیل به ویژه عیدنوروز | ||
۴-استفادهاز فضاهای غیر کلاسی درون مدرسه ای | ||
۵-و.. | ||
۴-توسعه طراحی آموزشی در فرآیند ( امتیاز این ملاک با ضریب ۲
| ۱- تأمین تجهیزات آموزشی متناسب با محتوای کتب درسی(قرآن ، علوم و…) | |
۲- تقویت معلمان در تهیه وتنظیم طراحی آموزشی | ||
۳-کیفیت طراحی آموزشی معلمان(بکارگیری روش های فعال و خلاق ، استفاده از ابزارهایمناسب ، بهرمندی از فناوری های نوین ، استفاده از وسایل و امکانات موجود آموزشی، پرورشی و ورزشی و …) | ||
۴-انطباق فعالیت های کلاسی با طراحی آموزشی | ||
۵-و…. | ||
۵-استفاده حداکثری از فناوری | ۱-توسعه و تجهیز کلاس های هوشمند | |
۲-برگزاری دوره های آموزشی جهت استفاده از قابلیت های ایجاد شده در مسیرهوشمند | ||
۳-تشویق و ترغیب کارکنان در استفاده از فناوری اطلاعات | ||
۴-و… | ||
۶-جذب و پوشش حداکثری دانش | ۱- شناسایی و جذب دانش آموزانبازمانده و تارک تحصیل | |
۲-جذب حداکثری دانش آموزان ورودی در پایه اول و نگه داشت دانش آموزان سایرپایه ها | ||
۳-شناسایی وتوجه به آموزش دانش آموزان با نیازهای ویژه | ||
۴-و … | ||
| ۷-وضعیت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان( امتیاز این
| ۱- تحلیل وضعیت تحصیلی دانشآموزان به منظور بهبود کیفیت آموزشی |
۲-شناساییدانش آموزان در معرض افت تحصیلی و تلاش در رفع مشکل آنها(به ویژه پایه اولابتدایی و ..) | ||
۳-برگزاری جلسات مشورتی برای رفع کاستی ها و ضعف ها | ||
۴-و… | ||
جمع | تعداد ملاک ۷ | تعداد فعالیت : ۲۲ امتیاز کل فرایند : ۹۸ |
شناسایی دانش آموزان در معرض مشکلات روانشناختی و ارجاع آنها به مراجع ذیربط،،فعالیت های فوق برنامه و پرورشی و …
فرایند | ملاک ها | فعالیت ها |
پرورشی و فوق برنامه | ۱-شناسایی دانش آموزان در معرض مشکلات روانشناختی | ۱- شناسایی و ثبت اطلاعات این گروه از دانش آموزان |
۲- معرفی دانش آموزان به هستهها و مراکز مشاوره دانشآموزی | ||
۳-آموزش معلمان و کارکنان مدرسه در خصوص شناسایی مشکلات وارایه رهنمونهای اولیه | ||
۴ و… | ||
۲- -فعالیت های فوق برنامه و | ۱-شناسایی نیازها و علائق روانشناختی و تربیتی دانش آموزان | |
۲- اولویت بندی نیازهای پرورشی وفوق برنامه وطبقه بندی علائق دانش آموزان ازطریق خوداظهاری و اعلام والدین | ||
۳-برنامه ریزی و ارائه تقویم اجرایی فعالیت های فوق برنامه متناسب با نیازهای دانش آموزان | ||
۴- اطلاع رسانی وترغیب اولیاء به استفاده حداکثری دانش آموزان از فعالیتهای فوق برنامه مکمل | ||
۵-توجه به فضای پرورشی به ویژه نمازخانه مناسب، جهت برگزاری نماز جماعت: شعار نویسی، تولید محتوای فرهنگی اخلاق مذهبی و ..تابلوها | ||
۶- تشویق وترغیب مشارکت فعال دانش آموزان وکارکنان دربرگزاری نماز جماعت،مراسم مذهبی، مناسبت ها و ایام ا… | ||
۷-برنامه ریزی و برگزاری اردوهای علمی –تربیتی ،فرهنگی ،آموزشی و… | ||
۸-برنامه ریزی برای غنی سازی اوقات فراغت دانش آموزان | ||
۹-برنامه ریزی برای عضویت دانش آموزان در تشکل های دانش آموزی | ||
۱۰- و … | ||
۳-حضور فعال کارکنان و دانش
| ۱-برنامه ریزی به منظور شناسایی و رشد و شکوفایی استعدادهای فرهنگی –هنری دانش آموزان | |
۲– فراهم نمودن زمینه برگزاری مسابقات فرهنگی ،هنری و پرورشی در سطح مدرسه (قرآن و…)میان کارکنان و دانش آموزان | ||
۳-برنامه ریزی به منظور ارتقاء سرانه مطالعه وسرانه کتاب (نهضت مطالعه صحیح) از طریق تجهیزو به روز رسانی کتابخانه ای کلاسی مدارس | ||
۴-برنامه ریزیآموزش معلمان(آموزگاران)درراستای توانمندسازی درترویج کتاب وکتابخوانی درکلاس درس | ||
۵-برنامه ریزی به منظور ارتقای سواد رسانه ای دانش آموزان و اولیاء | ||
۶- توسعه مشارکت معلمان در اجرای فعالیتهای پرورشی و فرهنگی | ||
۷- و … | ||
۴-مراسم آغازین مدرسه | ۱- اجرای برنامه های مراسم آغازین | |
۲- مشارکت فعال دانش آموزان در اجرای مراسم آغازین | ||
۳-و… | ||
۵- بهره گیری از فضا و تجهیزات
| ۱- فراهم آوردن تجهیزات و ابزار پرورشی متناسب با تعداد دانش آموزان | |
۲- استفاده مطلوب از فضا و تجهیزات پرورشی | ||
۳- و … | ||
جمع | تعداد ملاک ۵ | تعداد فعالیت : ۲۲ امتیاز کل فرایند :۴۹ |
تربیت بدنی و ورزش مدرسه،میزان تلاش در تغذیه سالم دانش آموزان،توجه به نکات ایمنی در مدرسه،و…
فرایند | ملاک | فعالیت |
تربیت بدنی و سلامت | ۱-تربیت بدنی و ورزش مدرسه | ۱- بررسی وضعیت وسایل و امکانات ورزشی مدرسه |
۲-تهیه وسایل و تجهیزات ورزشی از نظر کیفی و کمی | ||
۳- نظارت بر اجرای طرح حیاط پویا در مدرسه مطابق با دستورالعمل | ||
۴-شناسایی و ارجاع دانش آموزان دارای ناهنجاری و … | ||
۵-تهیه و تنظیم شناسنامه دانش آموزان جهت انجام فعالیت های ورزشی | ||
۶- و … مدرسه فایل | ||
۲- میزان تلاش در تغذیه سالم دانش آموزان | ۱-وضعیت بهداشتی پایگاه تغذیه سالم و وجود قفسه بندی ، یخچال ، سطل زباله بهداشتی ،کپسول آتش نشانی | |
۲-عرضه مواد غذایی استاندارد و مجاز با بسته بندی بهداشتی طبق دستورالعمل ارسالی | ||
۳-برگزاری جلسات آموزشی در ارتقای فرهنگ تغذیه سالم وبیان پیام های تغذیه ای در مراسم ها | ||
۴-نصب پوستر یا دستورالعمل مواد غذایی مجاز و غیر مجاز در معرض دید دانش آموزان | ||
۵-اخذ کارت صحت سلامت توسط متصدی پایگاه تغذیه سالم و داشتن پوشش بهداشتی مناسب | ||
۶- انتخاب دانش آموزان سفیرسلامت ، برگزاری جلسات آموزشی دانش آموزان و شرکت مجری طرح در دوره ضمن خدمت یا جلسه آموزشی | ||
۷- و… مدرسه فایل | ||
۳-توجه به نکات ایمنی در مدرسه | ۱-تجهیز مدرسه به کپسول آتش نشانی و جعبه کمک های اولیه | |
۲-وضعیت ایمنی سیستم حرارتی ، برودتی مدرسه | ||
۳-تأمین حفاظ برای پله ها و پنجره های طبقات فوقانی | ||
۴-وضعیت ایمنی سیستم برق مدرسه ( سیم کشی ها ، پریزها ، وجود فیوز و…) | ||
۵-ساماندهی وضعیت درب ورودی وتابلوی مدرسه ، لوله گاز و رفع موانع ورود ماشین آتش نشانی ب مدرسه | ||
۶-وضعیت ایمن سازی فضاوتجهیزات ،آزمایشگاهی ،کارگاهی و ورزشی | ||
۷- شناسایی نقاط امن در مدرسه و معرفی به دانش آموزان جهت بروز حوادث احتمالی | ||
۸-و… مدرسه فایل | ||
۴-زیبا سازی و نشاط فضای فیزیکی مدرسه | ۱- توسعه فضای سبز بر اساس ظرفیت مدرسه | |
۲-وضعیت رنگ آمیزی مناسب و شاد درها و دیوارها | ||
۳-آراستگی در نصب تابلوها ، پوسترها و… | ||
۴-نوشتن اشعار اسلامی و علمی در خصوص فوائد ورزش و تربیت بدنی و … | ||
۵- و … مدرسه فایل | ||
۵-وضعیت بهداشت مدرسه(امتیاز این ملاک با ضریب | ۱-وضعیت بهداشت محیط مدرسه( کلاس ها ، راهروها ،حیاط و…) | |
۲-رعایت نکات بهداشتی درسرویسهای بهداشتی وکافی بودن تسهیلات بهداشتی باآمار دانش آموزان | ||
۳- تفکیک آبخوریها ازسرویس های بهداشتی | ||
۴-انجام معاینات غربالگری ، پزشکی ، مقدماتی دانش آموزان و وضعیت واکسیناسیون | ||
۵-پیش بینی وتهیّه ملزومات بهداشتیموردنیاز( صابون مایع،سطل زباله بهداشتی،وسایل نظافت و...) | ||
۶-آموزش و تأکید بررعایت بهداشت فردی و اجتماعی توسط کارکنان ، دانش آموزان و اولیا | ||
۷-آموزش و انعکاس توصیه های بهداشتی متناسب با سن و جنس دانش آموزان | ||
۸-اجرای برنامه های مربوط به مناسبت ها و ایام بهداشتی | ||
۹-اهتمام لازم خدمتگزار در نظافت و بهداشت مدرسه و اخذ کارت صحت سلامت | ||
۱۰- و … مدرسه فایل | ||
۶-حضور فعال کارکنان و دانش آموزان در | ۱- شیوه ها و راهکارهای ترغیب و تشویق کارکنان و دانش اموزان جهت شرکت در مسابقات | |
۲- فعالیت ها ی مؤثر جهت حضورحداکثری در مسابقات | ||
۳-کیفیت برگزاری المپیاد ورزشی درون مدرسه ای | ||
۴-و… مدرسه فایل | ||
۷-پیش گیری ازآسیب های اجتماعی | ۱- تهیه و توزیع محتوای آموزشی و فرهنگی در زمینه خود مراقبتی و مهارتهای زندگی | |
۲- برگزاری کلاس های آموزشی خود مراقبتی، مهارتهای زندگی | ||
۳- آموزش معلمان در خصوص آشنایی با آسیبهای اجتماعی مدرسه فایل | ||
۴-و… مدرسه فایل | ||
تعداد ۷ ملاک | تعداد فعالیت :۳۷ امتیاز کل فرایند: ۵۶ |
شناسایی ظرفیت و توانمندی های اولیاء و تشکیل بانک اطلاعاتی،جذب مشارکت های داوطلبانه و بهره گیری ازظرفیت های برون سازمانی در تامین نیازهای مدرسه،و… فرایند های برنامه تدبیر
فرایند | ملاک | فعالیت |
مشارکت | ۱-شناسایی | ۱-برنامه ریزی برای حضورو جلب حداکثری اولیاء در زمینه های علمی –آموزشی ،فرهنگی –تربیتی و… |
۲-بهره گیری از توان فکری و مهارتی اولیاء جهت امورتحصیلی ،تربیتی –بهداشتی در قالب کمیته های تخصصی | ||
۳- تشکیل بانک اطلاعاتی اولیاء | ||
۴- و… مدرسه فایل | ||
۲-جذب مشارکت | ۱- تلاش در جهت بهره گیری ازموسسات مردم نهاد ، نهادهای دولتی اعم از مالی و غیر مالی بر اساس ضوابط | |
۲-تنظیم لیست میزان جذب حمایت های مالی و سایر حمایت ها مدرسه فایل | ||
۳-و… مدرسه فایل | ||
۳-فعال سازی
| ۱- افزایش مشارکت معلمان دراداره شورای معلمان مدرسه فایل | |
۲- مشارکت هر یک از اعضایشوراها (مدرسه انجمن اولیاء ومربیان و…).در زمینه های علمی –آموزشی ،فرهنگی-تربیتی و…. | ||
۳- نیازسنجی و تعیین سر فصل های جلسات آموزش خانواده مدرسه فایل | ||
۴ -تشکیل و کیفیت اجرای جلسات آموزش خانواده | ||
۵-و …مدرسه فایل | ||
تعداد ملاک :۳ | تعداد فعالیت: ۹ امتیاز کل فرایند: ۳۵ |
مشاهده عملکرد مدرسه، بررسی مستندات تدوین شده، بررسی خودارزیابی ها، ارایه بازخورد جهت اصلاح و بهبود و… فرایند های برنامه تدبیر
تعیین بازه های زمانی ارائه گزارش خودارزیابی، تکمیل نمون برگ میزان پیشرفت کار، بررسی نتایج خودارزیابی و تحلیل و جمع بندی آنها، تعیین پیشرفت ها و ضعف ها، تعیین گام ها و فعالیت های بعدی برای تقویت و اصلاح برنامه ها، تدوین گزارش نهایی از وضعیت اجرای برنامه، ارائه گزارش به مسئولین عنداللزوم و…
جدول ملاک و فعالیت های فرایند نظارت و ارزیابی
میزان توجه به امور اداری ، اجرایی و مالی مدرسه فرایند های برنامه تدبیر
فرایند | ملاک | فعالیت |
اموراداری | ۱-میزان توجه به امور اداری و اجرایی مدرسه( امتیاز این ملاک
| ۱-حسن اجرای بخشنامه ها |
۲-ارزشیابی سالانه همکاران | ||
۳-به روز بودن وتنظیم صحیحدفاتر( دفتر اندیکاتور، دفتر شورای مدرسه ، دفاتر امتحانات و …) | ||
۴-تشکیل پرونده کارکنان | ||
۵- امور ثبت نام ، نقل و انتقالات دانش آموزی | ||
۶-و … | ||
۲-میزان توجه به امور مالی مدرسه
| ۱-استفاده از سامانه اموال وامور مالی | |
۲- واریز کمک ها ی مردمی به حساب مدرسه | ||
۳-وضعیت ثبت اسناد و دفاترمالی | ||
۴-ارائه عملکرد مالی مدرسه به اولیاء | ||
۵- صدور چک بر اساس مقررات | ||
۶-خروج اموال اسقاطی به منطقه | ||
۷-و… | ||
تعدادملاک : ۲ | تعداد فعالیت : ۱۱ امتیازکل فرایند: ۲۱ |
دیدگاه ها